Cây sưa- Trắc thối - Huỳnh đàn

[You must be registered and logged in to see this link.]Cây
Sưa - Trắc thối - Huỳnh đàn có tên khoa học là Dalbergia bouruana gagu,
rễ có nốt sần như cây họ đậu, thân nhẹ nhưng chắc, quyện chứa nguồn
tinh dầu thơm như một loại trầm hương nên không có loài mối mọt nào đục
khoét được.

Nó được tìm thấy rải rác tại Hải Nam, Trung
Quốc (tại đây gọi nó là - hoàng (huỳnh) đàn Việt Nam) và Bắc Bộ, Việt
Nam ngoài ra ở Miền Trung và Tây Nguyên, rải rác vẫn có những vùng
huỳnh đàn mọc tập trung nơi khe nguồn heo hút. Người dân ở một số miệt
rừng từ Khánh Hòa đến Quảng Nam, Quảng Bình hay cao nguyên Gia Lai, Kon
Tum vẫn cho rằng chỉ quê mình mới có cây huỳnh đàn tốt.

Là cây gỗ lớn, lá thường xanh có thể cao tới 10-15 m, sinh trưởng trung
bình, thân màu vàng nâu hay xám, nứt dọc. Lá dài 9-20 cm; cuống không
lông; lá kèm sớm rụng, nhỏ, có lông nhỏ mịn và thưa, màu nâu vàng. Các
cuống nhỏ không lông; số lá chét 5-9, với lá chét tận cùng thường là to
nhất, hình trứng hay hơi thuôn dài, nhẵn, chất da, có lông mịn lơ thơ
khi non, nhanh chóng chuyển thành không lông, gốc lá chét tròn, nhọn
mũi. Cụm hoa dạng chùy, mọc ở nách lá, khoảng 5-15 cm. Hoa trắng có đài
hợp, thơm. Quả dạng quả đậu hình trứng thuôn dài, dài 5-6 cm, rộng
khoảng 1 cm và chứa 1-2 hạt dạng bầu dục, đường kính khoảng 9 mm. Cành
non màu xanh có đốm bì khổng màu trắng. Hoa ra tháng 4-7. Quả chín thu
hoạch tháng 11-12.

Gỗ trắc thối cho mùi thơm quyến rũ thoảng nhẹ kiểu hương trầm. Khi đốt tàn có màu trắng đục.

Sử dụng

Gỗ trắc thối chỉ dùng phần lõi những cây trên trăm tuổi. Gỗ sưa thớ
mịn, vừa cứng lại vừa dẻo, có nhiều hoa văn đẹp. Thời phong kiến vua
chúa dùng gỗ trắc thối để đóng đồ nội thất cao cấp trong cung đình vì
nó vừa là hương liệu vừa là dược liệu. Những năm gần đây, giới nhà giàu
Trung Quốc đổ xô săn lùng trắc thối để đóng quan tài hoặc ướp xác như
các vị hoàng đế Trung Quốc trước đây. Người ta cho là quan tài đóng
bằng gỗ trắc thối có khả năng giữ được xác lâu, không bị phân hủy.
Ngoài ra, cây trắc thối thường gắn với các điển tích của Phật giáo, do
đó ngày nay người ta làm những xâu tràng hạt với giá vài nghìn USD.