Rừng phòng hộ trong “cuộc chiến” ứng phó với biến đổi khí hậu

Rừng phòng hộ trong “cuộc chiến” ứng phó với biến đổi khí hậu

Rừng phồng hộ không được bảo vệ, nguy cơ về sự tàn phá của lũ lụt, xói mòn, bão cát... ngày càng lớn.

KTNT



- Theo đánh giá củacác nhà khoa học, nước ta là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởngnặng nề của biến đổi khí hậu; nếu nhiệt độ trái đất tăng thêm 2 độ Cthì 22 triệu người Việt Nam sẽ mất nhà cửa; 45% diện tích đất nôngnghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long sẽ ngập chìm trong nước. Vậy nhưng“bức tường ngăn bão tố” là hệ thống rừng phòng hộ, trong đó có rừngphòng hộ ven biển, lại đang bị tàn phá từng ngày. Vì vậy, việc bảo vệ“bức tường xanh” đang được đặt ra cấp thiết hơn bao giờ hết.

Thực trạng đáng báo động
Trong khi các loại rừng khác đượcquan tâm đầu tư phát triển thì nhiều diện tích rừng phòng hộ, đặc biệtlà rừng phòng hộ ven biển, đang bị suy giảm nhanh chóng. Một số địaphương chạy theo phong trào nuôi tôm, cá mà quên mất hậu quả khôn lườngkhi thiên tai xảy ra.


Tăng diện tích rừng trồng
Nếu như từ năm 1943 - 1993, donhiều nguyên nhân, diện tích rừng giảm từ 43% xuống còn 20% thì nhữngnăm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và ý thức người dânđược nâng cao, nhiều diện tích rừng đã được phục hồi và nhân rộng. ôngĐoàn Diễm, ủy viên thường vụ Ban chấp hành Hội Khoa học kỹ thuật lâmnghiệp Việt Nam cho biết, trong thập kỷ qua, rừng Việt Nam đã khôi phụcnhanh chóng, độ che phủ tăng từ 33,2% (năm 1999) lên 37% (năm 2005) và38,7% (năm 2008).
Trong đất rừng phòng hộ toànquốc, diện tích đất có rừng chiếm 60,4%; diện tích đất không có rừng29,6%; trong đất có rừng thì rừng tự nhiên chiếm 86,6%. Rừng phòng hộđầu nguồn tập trung chủ yếu ở các vùng Tây Bắc, Đông Bắc, Bắc Trung Bộ,Duyên hải Trung Bộ. Rừng phòng hộ chắn sóng, chống xói lở đê biển tậptrung ở hai vùng Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long. Rừngphòng hộ chống cát di động tập trung ở vùng ven biển Bắc Trung Bộ vàDuyên hải Trung Bộ.
Tôm đến rừng đi
Cũng theo ông Đoàn Diễm, diệntích rừng tre nứa, rừng ngập mặn đang có xu hướng giảm do một số địaphương chuyển mục đích sử dụng đất cho canh tác nông nghiệp và nuôi tôm.
Lợi dụng chủ trương giao khoánrừng, nhiều người đã nhận bảo vệ nhưng thực chất để phá rừng. HuyệnKiên Lương (Kiên Giang) đang là điểm nóng của tình trạng phá rừng và viphạm các quy định về bảo vệ rừng ven biển. Nhiều người sau khi nhậngiao khoán rừng xong (5ha/hộ, sử dụng 50 năm) đã bán lại với giá 30- 50triệu đồng, tùy từng vị trí. Đối tượng giao khoán đã sai, lại còn viphạm các quy định về bảo vệ rừng. Tại ấp Ba Núi và ấp Hòn Chông (xãBình An), nhiều diện tích rừng bị chặt trắng để nuôi trồng thủy sản vàlàm bãi chứa vỏ sò.
UBND tỉnh Quảng Nam đã tiến hànhđóng cửa rừng phòng hộ Phú Ninh nhưng tình hình khai thác gỗ trái phéptại đây không hề thuyên giảm mà còn có chiều hướng gia tăng. Rừng phònghộ tại Đập Chính, Đồng Vòng thôn 6, xã Tam Ngọc, thôn 1 và 2, xã TamLãnh và Dương Mốc, Dương Đế, xã Tam Đại (thuộc huyện Phú Ninh) đã bịlâm tặc khai thác cạn kiệt. Lực lượng kiểm lâm tuy đã tăng cường thanhtra kiểm soát và đã bắt giữ trên 50 vụ vi phạm, thu giữ hơn 100m3 gỗ và90 phương tiện vận chuyển nhưng cũng chỉ như muối bỏ bể.
Theo điều tra, tại khu vực venbiển huyện Tiền Hải (Thái Bình), ngoài diện tích rừng phòng hộ tựnhiên, từ năm 1995, rừng được tiếp tục phủ dày theo các chương trình327 và 661 của Chính phủ, đạt khoảng 10.000ha. Rất tiếc là, phần lớndiện tích rừng đã bị chuyển đổi sang nuôi tôm. Khi phong trào nuôi tômthất bại, người ta mới nhìn lại thì hàng trăm hécta rừng đã không cánhmà bay.
Nhiều nơi trước đây có rừng ngậpmặn khá tốt như phía Tây bán đảo Cam Ranh, các huyện Ninh Hoà, Vạn Ninh(Khánh Hoà), nay hầu như đã bị “xoá sổ” do làm đầm nuôi tôm. Ở Đầm Nại(Ninh Thuận) hơn 200ha rừng ngập mặn tạo vành đai bảo vệ cho đầm khôngbị xói lở, nay đã thay thế bằng các đầm tôm bán thâm canh. Cồn Chim nằmgiữa đầm Thị Nại (Bình Định) trước đây có rừng ngập mặn gần 200ha, lànơi cư trú của nhiều loài hải sản, và là “thủ đô” của các loài chim,gần đây đã bị gần 100 gia đình “khai tử” để làm đầm tôm. Rừng phòng hộđang kêu cứu từng ngày.

Rừngphòng hộ được xây dựng và phát triển cho mục đích điều hòa khí hậu, làmkhông khí dịu mát hơn, giảm nhiệt và biên độ nhiệt tối đa, điều hòa độẩm không khí; điều hòa nước trong lưu vực vùng cửa sông ven biển, chốnglũ lụt hoặc nước dâng. Rừng phòng hộ là nguồn cung cấp gỗ, củi, chấtđốt cho nhân dân địa phương và các vùng lân cận. Việcxây dựng hệ thống rừng phòng hộ có vai trò trong việc chặn đứng cácnguồn cát đưa vào đất liền theo gió, giảm bớt cường độ hoạt động củacác suối cát trong mùa mưa, cố định các cồn cát đang di động, chặn cátbay phục vụ sản xuất nông nghiệp trên đất cát và mở rộng diện tích đấtcanh tác nông nghiệp bền vững.